Katika ulimwengu wa wanyama tunapata aina mbalimbali za spishi, nyingi zenye sifa na tabia zinazotofautiana hata ndani ya makundi ya karibu. Walakini, pia kuna wanyama ambao wameainishwa kwa njia tofauti, lakini wana sifa zinazofanana, kiasi kwamba katika hali fulani sio rahisi kuwatofautisha ipasavyo. Mfano wa hili tunao wadudu wenye mabawa wanaoitwa vipepeo na nondo, ambazo kwa kawaida tunachanganya, lakini zimewekwa tofauti.
Ukitaka kujua kipepeo na nondo kuna tofauti gani, endelea kusoma makala hii kwenye tovuti yetu.
Je, kipepeo na nondo ni kitu kimoja?
Kitamaduni vipepeo na nondo licha ya kuwa na sifa mbalimbali zinazofanana, wametofautishwa kulingana na vipengele vya anatomia na kitabia, ambapo wanazingatiwa kama vikundi tofautiHata hivyo, kama tutakavyoona baadaye, baadhi ya vigezo hivi si kamili kwa sababu katika matukio fulani kuna nondo ambao wanaweza kuwa na tabia na tabia sawa na vipepeo.
Licha ya hayo hapo juu, utafiti uliochapishwa hivi majuzi[1], unasema kuwa wanaweza kuwa na uhakika kwamba vipepeo ni nondo kila siku, na kufanya hivyo. mabadiliko ya tabia wakati wa maendeleo yake katika mifumo ikolojia. Utafiti huo unahusu kuwepo kwa babu wa kawaida wa vipepeo na nondo, ambayo inalingana na spishi ndogo iliyoishi marehemu Carboniferous, ambayo ilikuwa na sifa ya watu wazima. walikuwa na mandibles na mabuu walikula ndani ya mimea ya ardhi isiyo na mishipa ya siku hiyo.
Chapisho lililorejelewa pia linaonyesha kwamba kwa muda nadharia hiyo ilikuzwa kuhusiana na mabadiliko ya tabia ya vipepeo kutoka usiku hadi mchana kwa sababu ya shinikizo la popo kama wanyama wanaowinda wanyama wengine, hata hivyo, hii imedhibitiwa. nje, kwa kuwa wadudu hawa walitofautiana kabla ya kuwasili kwa mamalia waliotajwa hapo juu. Sasa inapendekezwa kuwa vipepeo hao pengine walibadilika na kuwa diurnal ili kunufaika na nekta ya mimea inayochanua maua ambayo wangeweza kuipata tu wakati wa mchana. Haya hapo juu yanaturuhusu kubainisha kuwa vipepeo walitokana na nondo
Uainishaji wa kipepeo na nondo
Vipepeo na nondo wana uainishaji sawa kwa kiasi fulani, ambao unalingana kama ifuatavyo:
- Animalia Kingdom
- Phylum : Arthropoda
- Darasa : Insecta
- Order: Lepidoptera
Aidha, kwa mpangilio wa Lepidoptera, takriban 160 000 aina zimepatikana , ambazo zaidi ya 80% inalingana na nondo au nondo, kwa hivyo licha ya mvuto wa vipepeo wa mchana, vipepeo vya kwanza ni vingi zaidi.
Kwa mtazamo wa kitakonomiki, baada ya kiwango cha mpangilio, familia ya juu, familia ndogo, familia, kabila, jenasi, jenasi ndogo na spishi huzingatiwa kuwaweka wadudu hawa, lakini kutokana na ukubwa wao uainishaji hapa ni. sio dhahiri na kuna vikundi upya ambavyo hufanywa baada ya muda.
Pia, ili kuwezesha tafiti fulani na kujaribu kuanzisha tofauti fulani ndani ya kundi la Lepidoptera, ainisho fulani "bandia" limeanzishwa Kwa hivyo, kwa mfano, kulingana na saizi, kumbukumbu inafanywa kwa lepidoptera ndogo na kubwa, kwa kuongeza, kwa kuzingatia antena, tabia ambayo vipepeo na nondo hutofautishwa, hutambuliwa kama Rhopalocera (antena ya kilabu) kwa ile ya zamani. na Heterocera (antena mbalimbali) hadi ya pili.
Tofauti kati ya butterfly na nondo
Baada ya muda, vigezo fulani vimeanzishwa ili kuweka tofauti kati ya vipepeo na nondo, tujue ni nini:
Antena
Hii imekuwa mojawapo ya sifa kuu zinazowatofautisha wadudu hawa, kwani katika vipepeo miundo hii sWamekonda na mwisho huishia kwa vilabu , mipira au vilabu. Kwa upande wa nondo , antena zinatofautiana sana ndani ya vikundi tofauti, na zinaweza kuwa kama uzi, manyoya au umbo la kuchana, lakiniWanakosa matuta ambayo vipepeo wanayo.
Mazoea
Kipengele kingine ambacho kimetenganisha kipepeo na nondo ni tabia zake. Vipepeo huwa na kazi mchana na nondo usiku au jioni. Hata hivyo, hii sio kigezo kabisa, kwa sababu katika aina fulani hali hii imevunjwa. Kwa mfano, nondo wa jioni (Chrysiridia rhipheus) na nondo wa jasi (Lymantria dispar) huwa hai wakati wa mchana.
Rangi
Kuhusu rangi, vipepeo huonyesha vivuli na mifumo mbalimbali ya kuvutia, ilhali nondo huwa na rangi zisizovutia na aina ya monokromatiki zaidi. Sifa hii pia ina tofauti zake, baadhi ya matukio ni nondo aina ya kite (Argema mittrei), ambayo ina rangi nzuri, na nondo wa sphinx mwenye madoadoa pacha (Smerinthus jamaicensis).
Mwonekano
Kawaida, vipepeo huonekana dhaifu na dhaifu zaidi kuliko nondo, ambao kwa ujumla wana miili imara na yenye nguvu zaidi.
Viungo vya kusikia
Nondo wana kiwango kikubwa cha kuwindwa na popo, hivyo wamekua kupitia viungo vyao vya kusikia uwezo wa kusikia sauti za ultrasonic zinazotolewa na mamalia hawa wanaoruka ili kutoroka na kuepuka kuliwa; ingawa vipepeo pia wana viungo hivi, lakini sio maalum.
Utofauti
Ingawa taksonomia imepata ugumu kubainisha kwa usahihi uainishaji wa lepidoptera, imeweza kubainisha kuwa kati ya spishi 160,000 za wadudu hawa waliopo, wengi wao wanalingana na nondo. Kwa maana hii, nondo ni tofauti zaidi kuliko vipepeo.
Uzazi
Kwa vile nondo huzingatia mazoea yao hasa nyakati za usiku, tofauti na vipepeo, uchumba wa uzazi unatokana na kimsingi juu ya mawasiliano ya kemikali na utoaji wa sauti. Ingawa vipepeo pia huwasiliana kwa njia hii, wao pia hutegemea rangi na kukimbia kwa uchumba, hivyo maono ni muhimu.
Msimamo wa nyumbani
Kawaida, wakati nondo kupumzika wakitandaza mbawa zao kando, huku vipepeo wakivikunja juu ya migongo yao, hatimaye kuvifungua na kuvifunga.
Wadudu
Aina tofauti za nondo, badala ya vipepeo, huchukuliwa kuwa wadudu katika awamu ya mabuu kwa sababu hula mimea ya maslahi ya chakula, lakini baadhi pia hukua majumbani, mavazi ya kushambulia, tapestries, sakafu ya mbao nk. Baadhi ya mifano ni: Armyworm (Helicoverpa zea), Woodpecker Nondo (Cossus Cossus), Woodpecker Nondo (Prionoxystus robiniae) na Clothes Nondo (Tineola bisselliella). Hata hivyo, ni muhimu kuangazia kwamba, kama wanyama walivyo, hawapaswi kuondolewa, kwani wao pia wanataka kuishi, bali watafute njia mbadala za kuwaweka mbali bila kuwadhuru.
sumu
Imetambuliwa ndani ya nondo familia zenye aina zenye sumu kali zaidi ya aina zote za Lepidoptera, kwa kuwa wana vinyweleo vinavyouma ambavyo katika hali fulani vinaweza kusababisha matatizo makubwa ya kiafya kwa watu na wanyama. Mifano imewekwa katika familia Saturniidae, Limacodidae, na Megalopygidae.
Kufanana kati ya butterfly na nondo
Vipepeo na nondo pia wanafanana katika nyanja nyingi, kati ya hizo tunaweza kuangazia yafuatayo:
- Anatomy Mtazamo wa jumla wa mwili umegawanywa katika: kichwa, kifua na tumbo, na ncha kama vile antena, miguu na mbawa..
- Kuwepo kwa mizani kwenye mbawa na sehemu nyingine za mwili.
- Aina za vikundi vyote viwili vina uwezo wa kuiga. Jua jinsi inavyowezekana katika makala hii nyingine: "Wanyama wanaojificha katika asili".
- Zina holometabolous, yaani zina metamorphosis kamili
- Katika hatua ya mabuu au kiwavi huwa na mandili na karibu wote katika hatua ya utu uzima huwa na proboscis.
- Aina mbalimbali za vikundi vyote viwili hupitia kipindi cha diapause.
- Wanyama wengi ni .
- Zina kazi muhimu kama wachavushaji..
- Wanaunda sehemu ya utando wa chakula kwani ni chakula cha wanyama wengine.
- Nyingi ya Lepidoptera ilikuwa na upanuzi wao wakati angiosperms ilipotokea wakati wa Cretaceous.
Kama unataka kuendelea kujifunza na kugundua wadudu hawa wa ajabu, usikose makala haya mengine:
- Aina za vipepeo
- Aina za nondo
